Bài ca xứ Trường Can (bốn bài)

Nguồn: nguyễn Minh

Lần đầu tiên tôi học dịch thơ Đường. Cám ơn anh Nguyễn Minh đã khuyến khích và giúp đỡ cho tôi học dịch “Bài ca xứ Trường Can với trọn bộ 4 bài”, đây cũng là bốn bài học dịch thơ Đường đầu tiên của tôi với hy vọng được quý bạn yêu thương và khích lệ.

• Bài ca xứ Trường Can (Bài 1/4)

長 干 行 四 首 其 一
                              Trường Can hành tứ thủ kỳ nhất

崔 顥
Thôi Hiệu

君 家 在 何 處？
        Quân gia tại hà xứ?
妾 住 在 橫 塘。
                     Thiếp trú tại Hoành Đường.
停 船 暫 借 問，
                Đình thuyền tạm tá vấn,
或 恐 是 同 鄉。
                        Hoặc khủng thị đồng hương.

Chú thích: 1/ Trường Can, tên đất, là một xóm ở phía nam thành Kim Lăng (nay là thành phố Nam Kinh tỉnh Giang Tô). 2/ Câu đầu có bản chép là “Quân gia hà xứ trú?”. 3/ Hoành Đường, tên bờ đê trong Trường Can.

Dịch nghĩa:

Bài ca xứ Trường Can

bài 1/4

Nhà anh ở nơi nào? Nhà em ở trên đê Hoành Đường. [Xin anh hãy] tạm dừng thuyền cho em hỏi; [vì em] e rằng [chúng ta] là người cùng làng.

Bản dịch của Nguyễn Minh

Nhà anh ở nơi nào anh hỡi
Còn nhà em ở cuối đê Hoành
Ngừng thuyền em hỏi nào anh
Có khi ta lại cùng làng cũng nên.

Bài dịch của Thủy Trang

Nhà anh chẳng biết nơi nào
Hoành Đường đê đó dẫn vào nhà em
Ngừng thuyền xin hỏi anh xem
biết đâu anh lại cùng em chung làng

Bài dịch của Tú Phong

chàng quê ở nơi đâu
Thiếp này đang trú nơi đê Hoành Đường
Dừng thuyền cho thiếp đôi câu
Biết đâu đây thiếp cùng quê với chàng

Bài dịch của Patrice Trần

Có biết nhà anh đâu    
em ở cuối chân cầu
Thuyền anh xin nán lại
chung làng có biết đâu??!!

Bài dịch của Minh Quang Nguyên
“Anh ở nơi nào, anh hởi anh?
Hoành Đường em trọ chốn an lành.
thuyền anh xin nán, cho em hỏi.
Đồng hương? Ngờ lắm. Em với anh”

•  Bài ca xứ Trường Can (Bài 2/4)

長 干 行 四 首 其 二
                             Trường Can hành tứ thủ kỳ nhị

崔 顥
Thôi Hiệu

家 臨 九 江 水，
                Gia lâm Cửu Giang thủy,
來 去 九 江 側。
               Lai khứ cửu giang trắc.
同 是 長 干 人，
                      Đồng thị Trường Can nhân,
生 小 不 相 識。
                  Sinh tiểu bất tương thức.

Chú thích: 1/ Trường Can, tên đất, là một xóm ở phía nam trong thành Kim Lăng (nay là thành phố Nam Kinh tỉnh Giang Tô). 2/ Cửu Giang, tên sông chảy qua Trường Can.

Dịch nghĩa:

Bài Ca Xứ Trường Can

Bài 2/4

Nhà anh ở bên sông Cửu Giang; đi lại thường trên sông Cửu Giang. Cùng là người làng Trường Can; rời xa làng từ lúc bé nên không quen biết.

Bản dịch của Nguyễn Minh

                 Nhà anh bên Cửu Giang sông nước
            Đi và về xuôi ngược Cửu Giang
   Cùng là quê ở Trường Can
                             Đi xa từ nhỏ chung làng biết đâu.              

Bài dịch của Thủy Trang

   Nhà anh ở cạnh Cửu Giang,
                      trên dòng sông ấy thường ngang đi, về.
     Trường Can ta vốn cùng quê,
                                      tiếc thay khi bé chưa hề quen nhau.                       

• Bài ca xứ Trường Can (Bài 3/4)

長 干 行 四 首 其 三
Trường Can hành tứ thủ kỳ tam

崔 顥
Thôi Hiệu

下 渚 多 風 浪
Hạ chử đa phong lãng
蓮 船 漸 覺 稀
Liên thuyển tiệm giác hi
那 能 不 相 待
Na năng bất tương đãi
獨 自 逆 潮 歸
Độc tự nghịch triều quy?

Chú thích: Trường Can, tên một xóm nhỏ ở phía nam thành Kim Lăng (nay là thành phố Nam Kinh, tỉnh Giang Tô).

Dịch nghĩa:

Bài Ca Xứ Trường Can

Bài 3/4

Bãi sông mé dưới này nhiều sóng gió; nên thuyền hái sen từ từ thưa thớt. Sao anh chẳng đợi em; mà một mình đi ngược dòng về sao?

Bản dịch của Nguyễn Minh

            Bãi sông mé dưới nhiều sóng gió
  Thuyền hái sen lấp ló ít dần
Sao anh chẳng đợi hả anh
                       Một mình nước ngược mà đành về sao?

 Bài dịch của Thủy Trang

       Bến dưới nhiều sóng gió gào,
               thuyền sen thưa thớt ra vào ít khi.
   Sao anh không đợi cùng đi,
               một mình vượt sóng vội chi mà về.

• Bài ca xứ Trường Can (Bài 4/4)

長 干 行
Trường Can Hành
四 首 其 四
tứ thủ kỳ tứ

崔 顥
Thôi Hiệu

三 江 潮 水 忽
Tam giang triều thủy cấp
五 湖 風 浪 通
Ngũ hồ phong lãng thông
由 來 花 性 輕
Do lai hoa tính khinh
莫 畏 蓮 舟 重
Mạc úy liên chu trọng

Chú thích: 1/ Trường Can, tên một xóm nhỏ ở phía nam thành phố Nam Kinh, tỉnh Giang Tô ngày nay. Tổ bốn bài “Trường Can hành” này ca ngợi tình yêu của tuổi thanh xuân. 2/ Đôi trai gái cùng đi hái sen, gặp nhau trên sông, làm quen, rồi mến nhau. Bài 1 và 3 là lời người con gái. Bài 2 và bài này là lời người con trai.

Dịch xuôi:
Bài Ca Xứ Trường Can

Bài 4/4

Dù qua ba sông nước triều chảy gấp, hay năm hồ sóng gió nổi lên. Vì hoa sen thân xác vốn nhẹ, nên em cũng đừng sợ thuyền chở sen nặng.

      Bản dịch của Nguyễn Minh

                Dù ba sông nước triều chảy gấp
               Hay năm hồ sóng ngược nổi lên
   Do thân vốn nhẹ hoa sen
                          Nên em đừng sợ thuyền sen chở nhiều.

  Bài dịch của Thủy Trang

        Ba sông nước chảy xiết ghê,
             năm hồ sóng nổi bốn bề gió to.
      Hoa sen vốn nhẹ không lo,
                     em ơi đừng sợ chi cho nặng thuyền.